Baklagillerden Mimosa cinsine bağlı Mimosa pudica’nın küstümotu, dokunma bana çiçeği gibi isimleri var. İngilizcede en çok sensitive plant denir. Çok yıllık ama kısa ömürlüdür. Belki 5 – 6 yıl yaşatabilirsiniz. Soğuk havaya hiç dayanamadıkları için genelde yıllık, mevsimlik olarak yetiştiriliyor. Pek farketmez çünkü tohumdan yetişmeleri çok hızlıdır. Anavatanı Güney Amerika’nın kuzeyi ve Orta Amerika, tropikal bölgeler.

Küstümotunun çiçekleri tüylü pembe ponponlar gibi güzel görünümlüdür. Yeni gelişen dalları yukarı doğru dimdik gelişir, daha sonra dik duramayıp yana yatarlar. Doğada yerde sürünücü gelişen bir bitkidir. Saksılarda yetiştirirken yanına bir değnek dikip bağlamalısınız ya da sarkıcı gibi yetiştirmelisiniz.

Kullanım

1- Küstüm otu bahçelerde yer örtücü olarak kullanılabilir. Fideler ortalama 30cm ara ile dikilmeli. Dallanıp budaklanarak hızlı büyür, kısa zamanda her yeri kaplarlar. Aradaki boşluklar dolar. Toprağı azotça zenginleştirip kışın ölürler. Sonraki yıl yer örtücü olarak azot seven başka türler dikebilirsiniz.

2- Yapraklarına dokunulduğunda aniden kapanması çocukları eğlendiren bir şeydir. Çocuklara çiçek yetiştirmeyi, sorumluluk alışkanlığı kazandırmayı öğretmek için en uygun bitki küstünotudur. Yalnız yapraklara çok sık dokunmak iyi değil. Bunu çocuklara yasaklayarak değil de kendi kendilerine öğrenmelerini sağlamalısınız. Her zaman dokunmamalısın, her zaman aynı yerlere dokunmamalısın, o da bir canlı, zarar görür, hayatını kaybedebilir vesaire.

3- Yine aynı özelliğinden dolayı ofis masalarında stres giderici bir süs bitkisi olarak değerlendirilebilir.

Küstümotu bakımı, yetiştirilmesi

Güneşi sever. Günde birkaç saat güneş görmeye ihtiyacı var. Sadece yazın aşırı yakıcı olan öğle vakti civarı güneşinden korumalısınız.

Açık havada herhangi bir bahçe toprağı, evlerde ise suyu kuvvetli süzdüren havadar toprak gerekiyor.

Sulamadan sonra toprağın ıslaklığı tamamen gittiği zaman tekrar sulayın. Toprağın nemliliğinin de azalmasını beklemeyin. Bunun ölçüsü, toprak çok nemli olsa bile tuttuğunuzda tam olarak ufalanacak kadar ve elinize yapışmayacak kadar ıslaklığı gitmiş olmasıdır.

Küstüm otuna 15 – 20 günde bir azot oranı yüksek (yani yaprağı için yetiştirilen bitkilere uygun) besinden vermelisiniz. Başlamak için tohumdan yetiştirmişseniz en az 10cm kadar büyümesini, yeni toprağa dikmişseniz tuttuğundan emin olmayı ve gelişime devam ettiğini görmeyi bekleyin.

Sonbaharda eviniz soğuk oluyorsa küstüm otu hemen ölecektir. Zaten tohum verdikten sonra zayıf düşer, gelişim durur, yapraklarının çoğu kurur. Daima tohumlarını alıp uygun mevsimlerde tekrar ekmelisiniz. Eviniz sıcak oluyorsa: Tohum verdikten sonra bir müddet az sulayın, kısaltma derleme toplama budaması yapın normal sulamaya devam edin. Tekrar yeşerir.

Çoğaltılması

Küstümotu tohumla çoğaltılır. Serin zamanlarda, serin yerlerde tohumlar asla çimlenmez. Hava sıcaklığı 18C dereceden aşağı düşmemeli. Tohumları derine gömmeyin. Toprak yüzeyinde, sadece birkaç milim derine gömün. hava yeterince sıcaksa ve tohum ekili toprağı güneş ısıtıyorsa derhal çimlenirler (bir haftayı bulmaz). Çimlendikten sonra (yine sıcağa bağlı olarak) çok hızlı büyürler. Gelişimi saat saat farkedebilirsiniz. 15cm oluncaya kadar dokunmayın küstürmeyin belki büyük zararı olabilir.

Tohumları ne zaman ekebiliriz?

Eğer iyi güneş alan bir pencere önünüz varsa ve ev içi sıcaklığı kışın bile 18C dereceden aşağı düşmüyorsa küstümotu tohumlarını her zaman ekebilirsiniz. Diğer durumlarda tohumlar ilkbaharın fazla serin günlerin geride kaldığı zaman ekilmeli (İstanbulda nisan sonundan itibaren).

Küstümotu tohum vermiyorsa?

Evlerde ve camekanlı balkonlarda tohum oluşturması zor. Çünkü polenleşme olması kuvvetli esinti alabilmesine ve böceklere bağlıdır. Yaprakları iyice hareket ettirecek kadar esinti alabilmesini sağlamalısınız. Zaten bu kadar esinti olmazsa sağlıklı gelişimi de pek mümkün olmaz. Bu her bitki için böyledir. Esinti şart yoksa nefes alamazlar.

Çelikle çoğaltılması

Yaz sonunda (yaz sıcakları biraz dindiğinde) dallarını dikip köklendirebilirsiniz. Deneyin. Yan dallar olabilir, budadığınız dallar olabilir. Toprağa dikin sulayın. Başka özel bir şey yapmak gerekmez. Sadece ilk üç hafta öğle saatlerinin yakıcı güneşinden koruyun.

Hastalıkları, zararlıları

Küstümotunun doğada hiçbir hastalıkğı zararlısı yoktur. Yine de evlerde örümcek bitler musallat olabilir dikkatli olmalısınız. Gereksiz yer sulayıp durmak yapraklarda sararmalara yol açar. Fazla soğuk su da öyle zarar verir. Havasız evlerde yapraklar bozulur.

Soğuğu sevmez. Sonbahar ve kışın sıcak oda ve bol güneşli pencere önü mümkün değilse yaşayamaz.